Janata Voice
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • जनता स्पेसल
  • राष्ट्रिय समाचार
  • अर्थतन्त्र
  • विचार
  • टिभि
  • शिक्षा
  • स्वास्थ्य
  • सूचना प्रविधि
  • मनोरञ्जन
  • साहित्य
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • जनता स्पेसल
  • राष्ट्रिय समाचार
  • अर्थतन्त्र
  • विचार
  • टिभि
  • शिक्षा
  • स्वास्थ्य
  • सूचना प्रविधि
  • मनोरञ्जन
  • साहित्य
No Result
View All Result
Janata Voice
No Result
View All Result

बेरोजगार जनशक्ति उत्पादन रोक्न प्राविधिक शिक्षालाई जोड दिने लक्ष्य पालिकाले बनाएको छ

जनता भ्वाइस by जनता भ्वाइस
August 9, 2022
in जनता स्पेसल
0
बेरोजगार जनशक्ति उत्पादन रोक्न प्राविधिक शिक्षालाई जोड दिने लक्ष्य पालिकाले बनाएको छ
0
SHARES
0
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

प्रेमबहादुर तामाङ
अध्यक्ष, खाँडादेवी गाउँपालिका, रामेछाप


शैक्षिक सत्र २०७६ का काम लाई सम्झनुस् न ।
नीजि क्षेत्रको पाठ्य पुस्तक जस्तै नर्सरी एलकेजी युकेजीका पुस्तकहरू सामुदायिक विद्यालयलाई वितरण गर्यौँ । जसको लागि हामीले ९ लाखखर्च गर्यौँ । हामीले ५५ लाखको शैक्षिक सुधार कोष स्थापना गरेका छौँ । सो कोषबाट बिद्यार्थी अनुपातमा शिक्षक दिने काम गरेका छौँ । यहि कोषबाट हामीले उत्कृष्ट शिक्षकहरूलाई प्रोत्साहन गर्ने काम समेत गर्यौँ ।जसमा उत्कृष्ट विद्यालयलाई ५० हजार र प्रमाण पत्र र शिक्षकलाई १० हजार र प्रमाणपत्र प्रदान गर्दै आएका छौँ । यस्तो कार्यले विद्यालयमा अध्यापनरत शिक्षकहरुमा सकारात्मक प्रभाव पर्ने र आफ्नो शैक्षिक क्रियाकलापमा सक्रियता देखाउने अवस्था आउँदो रहेछ भन्ने मूल्याङ्कन भएको छ । जति अनुपातमा यतिबेला सुधार देखिएको छ, त्यो क्रमिक रुपमा सुधार हुने क्रममा छ । बिस्तारै रिजल्ट आउला भन्ने विश्वास छ ।


कोरोना भाईरसको संक्रमणको भय भएको अवस्था पालिकाको शैक्षिक रणनिति के छ ?
कोरोना भाइरसको कारण विद्यालयहरुमा क्वारेन्टिनको व्यवस्था गर्नुपर्ने भएको कारणले हामीले कुनै पनि कक्षाहरु संचालन गर्न सकिरहेका छैनौं । जुन विद्यालयहरु खाली छन् त्यहाँ पनि प्रत्यक्ष पठनपाठन गर्ने कुरा पनि भएन । यस्तो अवस्थालाई मध्यजनजर गर्दै पालिकाले एकदमै सोचेर निर्णय गर्न पर्ने हुन्छ ।

एकातिर बालबालिकाको शैक्षिक भविष्यको कुरा छ भने अर्को तर्फ कोरोना संक्रमणको महामारी छ । यो भयको अवस्थाकै बाबजुद पनि पालिकाले ठोस कदम त चाल्नैपर्छ । यतिबेला घरमा नै थन्किरहेका बालबालिकाहरुको हकमा गाउँपालिका एकदमै संवेदनशील भएर लागेको छ । नियमित कक्षा संचालन हुन नसके पनि अनौपचारिक विधिबाट कक्षाहरुलाई अगाडि बढाउनु पर्ने भएकोले गाउँमा उपलब्ध शिक्षकहरुलाई नै खटाएर टोल कक्षा अवधारणाले टालटोलमा गएर बालबालिकाहरुलाई पठनपाठन गराउने कार्य भइरहेको छ ।

यसो गर्दा पनि कम्तिमा पढाई नै नहुनु भन्दा थोरै थोरै भए पनि बालबालिकाहरु पठनपाठनमा अध्यावधिक हुने गरेको छ । यो बन्दाबन्दी पछाडि सबै सरकारी बिदाहरू कटौती गरि पठनपाठनलाई जोड दिनुपर्ने देखिन्छ । हालका दिनसम्म पठनपाठन नहुँदाको अवस्थामा अबका दिनमा विद्यालय समान्य रुपले संचालन भयो भने कुनै पनि विदा दिने र विद्यालय रोक्ने भन्ने हुँदैन । यस्तो अवस्थामा आगामी शैषिक सत्र २०७८ का लागि हामी लक्षित गन्तव्यमा पुग्न सक्दैनौं ।


अर्कोकुरा पछिल्लो समयमा देशभरी जस्तै यस गाउँपालिकामा पनि स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माणको गतिलाई अगाडि बढाइएको छ । यस पाठ्यक्रका लागि पनि विज्ञसँग यसको विषयमा बहस गरिरहेकोले अबको शैक्षिक शत्र अझै सुधारात्मक हुने विस्वास छ ।


यस्तो खाले पाठ्यक्रम निर्माणको मापदण्ड के के निर्धारण गरिएका छन् नि ?
हामीले पाठ्यक्रम निर्माण समिति मार्फत पाठ्यक्रम निर्माण गर्दैछौँ । समितिले विज्ञहरूसँग छलफल गर्दैहुनुहुन्छ । यहाँका भूगोल, परिवेश, प्रकृति, चालचलनलाई समेटेर व्यवहारिक शिक्षा दिनेखालको पाठ्यक्रम निर्माणमा हामी जुटेका छौँ । हामीले मातृ भाषाको पाठ्यक्रम पढाउन चाहने विद्यालयका लागि पनि बजेटको व्यवस्था गरेका छौँ । यसै विषयलाई समेट्दै आगामी वर्षका लागि पनि खाँडादेवी शैक्षिक सुधार कोष बनिसकेको छ । जसमा रकमको जोहो भइसकेको अवस्था छ । हामीले यो कोषलाई व्यवस्थित गर्नका लागि बनेको कार्यविधि अनुसार नै कामहरु हुने गर्छन् । विद्यालयमा विद्यार्थीहरुको उपलब्धता र अनुपातिक विश्लेषण गरी सुधारको काम पनि अगाडि बढाइएको छ ।


जिल्लामा भएका सबै स्थानीयतहहरुलाई नियाल्दै खाँडादेवी गाउँपालिकाको शैक्षिक अवस्था कस्तो भएको पाउनु हुन्छ ?
पढेको जनशक्ति यदि यो समाजको बजारमा बिक्दैन भने म त्यसलाई बेरोजगारी शिक्षा भन्छु । हामीले हाम्रो गाउँपालिकाको शिक्षालाई प्रविधिमैत्री र बजारमा बिक्ने खालको बनाउनु पर्छ भन्ने मेरो मान्यता छ । हामीले हाम्रो गाउँपालिकाको शिक्षाका लागि कृषि शिक्षालाई बढी महत्व दिनुपर्छ । नेपाल कृषि प्रधान देश भनिएको छ तर यहाँ कृषिका लागि आवश्यक जनशक्ति र त्यो सँग सम्बन्धीत प्राविधिक उत्पादन गर्न नसकिने हो भने त्यो पनि के काम लाग्दो भयो र ? नयाँ नयाँ प्रविधि र प्रयोगको साथमा कृषिलाई शिक्षासँग जोड्नु पर्छ भन्ने मान्यता मैले अंगालेको हो ।


कृषिमा तरक्की गर्नका लागि कृषि प्राविधिकहरुको सल्लाह र खोजको नितान्त जरुरी हुन्छ । हाम्रो देशमा कृषि प्राविधिकहरुको सहज पहुँच छैन । दक्ष प्राविधिकको अभावले गर्दा हाम्रो माटोले जति उत्पादन दिनुपर्ने हो, त्यो दिन सकिरहेको छैन । विद्यालय वा विश्व विद्यालय तहको शिक्षा जति नै लिएपनि उही अरबका पसिना बगाउन जानुपर्ने बाध्यता छ ।

त्यो बाध्यता हो, रहर हैन । किनभने हामीले पढेको शिक्षा व्यवहारवादी हुन सकेन । हामीले पढेको शिक्षा व्यवहार सम्मत हुन नसक्नुको परिणाम हो । मेरो गाउँपालिकालाई शिक्षाको आँखाले नियाल्दा अति उत्तम भन्न त नमिल्ला तर पनि सुध्रिँदै गएको शिक्षा चाहिँ पक्कै भन्न मिल्छ । विगतको तुलनामा भौतिक साधन सम्मपन्न नभएका कारणले आएका बाधाहरु पछिल्ला दिनहरुमा समाधान भएका छन् । विद्यालयको भौतिक संरचना बलियो भएको छ ।

गुणस्तरीय शिक्षाको लागि सक्षम शिक्षकहरु पनि धेरे विद्यालयमा हुनुहुन्छ । त्यसैले सुधार हुँदै छ । अन्य पालिकाको दाँजोमा हाम्रो पालिका पनि प्रवेश गर्दैछ । अन्य पालिकाहरुमा पनि उम्दा शिक्षाको गुणस्तर म देख्दिन ।


यहाँले प्राविधिक शिक्षा भन्दैगर्दा के यहाँको गाउँपालिका भित्र प्राविधिक शिक्षाको अवधारणा छ त ?
पक्कै पनि । नेपाल सरकारले खाँडादेवी गाउँपालिकाको श्री विष्णु जनज्योति माध्यमिक विद्यालयलाई नमुना विद्यालयको रुपमा विकास गर्ने भनेर कार्यक्रम बनाएको छ । नमुना विद्यालयको रुपमा नेपाल सरकारले अहिले विकास गर्ने भनेता पनि हामीले विगत केही वर्षदेखि नै कृषि र पशु विज्ञानको क्षेत्रमा पठनपाठन सुरु गरिसकेका थियौं । हाम्रो गाउँपालिकालाई अवाश्यक पर्ने कृषि र पशुका प्राविधिकहरु यही उत्पादन गर्ने र पालिकाका नागरिकहरुको आयस्तर वृद्धि गर्ने लक्ष्य राखेर हामीले काम सुरु गरिसकेका छौं । त्यसका लागि चाहिने सम्पूर्ण संयन्त्रको व्यवस्था गाउँपालिकाले गर्ने भनेका छौं ।


पछिल्लो समयले माग गरेजस्तो शिक्षा प्रदान गर्न हाल भइरहेका पुराना शिक्षकहरुबाट त्यो सम्भव छैन । यस्तो अवस्थामा नयाँ र युवा शिक्षकहरुको व्यवस्था गर्न कुन पक्षले कस्तो कुरामा ध्यान पु¥याउनु पर्ला ?
हो, यहाँको प्रश्न निकै सान्दर्भिक छ । हामीले नयाँ युवा जनशक्ति शिक्षामा भित्र्याउँदा मात्रै अबको शिक्षा समय सुहाउँदो हुन्छ । तर आज हामीसँग भएका शिक्षकहरु भनेका यनकेन जागिर पकाउने सोचमा भएको जस्तो आभाष मलाई पनि हुने गरेको छ । यस्तो प्रवृत्तिले अहिलेको शिक्षा सुधार गर्न कठिन छ । पुराना शिक्षकहरु पनि नजान्ने हुनुहुन्छ भनेर मैले भन्न खोजिँन, तर उहाँहरुबाट अपेक्षित शिक्षामा सुधार हुन सक्दैन ।

हामीले गाउँपालिका स्तरबाट नै प्रोत्साहन दिएर पेन्सनमा बस्ने वातावरण सिर्जना गर्ने उहाँहरुको ठाउँमा नयाँ र अपडेटेड युवा शक्तिलाई विद्यालयमा प्रवेश गराउने भन्ने अभियान थालेका छौं । पुराना शिक्षकहरुले विद्यालयको पठनपाठनलाई छोडेर कुनै नयाँ उद्यमसँग गाँसिने हो भने उहाँहरुलाई पनि सजिलो हुने म देख्छु ।


निजामती कर्मचारी जस्तो कार्यसम्पादनको सिलसिलामा शिक्षकहरु देश घुम्न पाएका हुँदैनन् । एउटा सत्य के हो भने शिक्षकहरु घरपायकमा नै २५ औं वर्ष सम्म बस्नै रुचाउने प्रवृत्ति फेरि शिक्षकमा नै बढी हुन्छ । जब देश, काल र परिस्थितिलाई नियाल्न सकिँदैन तब सम्म शिक्षकहरुले नयाँनयाँ सोच र खोजको विकास गर्नै सक्दैनन् ।

फेरि उहाँहरुको नै धारणा के हुन्छ भने निजामति कर्मचारीले जस्तो हामीलाई सेवा सुविधा भएन भनेर उहाँहरु नै भन्नु हुन्छ । अब शिक्षकहरुले एउटा विद्यालयमा ५ वर्ष सेवा गरिसकेपछि खुशीखुशी अर्को विद्यालयमा गएर म सेवा गर्छु भन्ने भावनको विकास शिक्षकहरुमा नै हुनुपर्ने देखिन्छ ।


हामी भाषण गर्दा शिक्षामा प्रविधिको प्रयोग भनिरहेका हुन्छौं तर व्यवहारमा हामी कति प्रविधि मैत्री भयौं त ? भनेर आफैंलाई सोध्ने हो भने त्यसको जवाफ आफैं पाउन सक्दैनौं । अब हामीले शिक्षामा प्रविधि भित्र्याउनु पर्छ, हालका दिनसम्म जति भित्रिएको छ, त्यो भन्दा बढी नै अबका दिनमा भित्र्याउन सकियो भने मात्रै हामी शिक्षामा प्रगति गर्न सक्छौं । वर्तमान अवस्थामा नन्अपडेटेड शिक्षकहरुबाट प्रविधिलाई आत्मसाथ गर्ने अवस्था छैन । त्यसैले उहाँहरुले गाउँपालिकाको स्कीमलाई स्वीकार गरेर नयाँ पुस्ताको लागि ठाउँ छोड्ने तर्फ मेरो सबै पुराना शिक्षकहरुलाई आग्रह रहेको छ ।


सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थी दर घट्दो छ, यो सन्दर्भमा पालिका के गर्दैछ ?
यो हाम्रो पालिकाको मात्रै समस्या नभएरसमग्र देशकै आम समस्या हो । देशकै समस्या हो भन्दैमा पालिका चुपचाप भने बसेको छैन । विपन्न तथा जनजाति दलित विद्यार्थीहरूलाई विद्यालय सम्म ल्याउन विद्यालय ल्याउँ, विद्यार्थी टिकाउँ भन्ने कार्यमा हामी निरन्तर लागिरहेका छौं । विद्यालयको पहुँचमा नआएका बालबालिकाहरुलाई विद्यालयसम्म ल्याउन र पठनपाठन कार्यसमा सहभागी गराउनका लागि हामीले विशेष छात्रवृत्तिको व्यवस्था गरेका छौं । के योजना बनायो भने उनीहरु विद्यालयमा नियमित रुपमा आउन सक्छन्, भन्ने बारे हामीले सोचिरहेका छौं ।


अन्त्यमा, आफ्नो गाउँपालिका भित्रका सम्पूर्ण विद्यालयका शिक्षकहरुप्रति यहाँको आग्रह के रहेको छ ?
एउटा कुरा मैले भन्ने पर्छ, जुनजुन विद्यालयमा युवा जनशक्तिहरु शिक्षकको रुपमा हुनुहुन्छ । उहाँहरु भएको ठाउँमा विद्यालयको शैक्षिक अवस्था ह्वात्तै परिवर्तन भएको छ । हालका दिनका नतिजाहरुलाई मूल्याङ्कन गर्दा पनि प्रथम, द्वितीय र तृतीय स्थानमा आउन सफल विद्यालयमा हेर्दा युवाकै नेतृत्व भएको देखिएको छ । भौतिक स्रोत साधन सम्पन्न भएको ठाउँमा पनि शिक्षक नेतृत्व पुरानो भएको ठाउँमा अपेक्षित परिवर्तन र शैक्षिक उपलब्धी हासिल हुन सकेको छैन । आगामी दिनमा खाँडादेवी गाउँपालिकाको योजना र लक्ष्यलाई आत्मसाथ गर्दै विद्यालयको शैक्षिक सुधारको बाटोमा सबै शिक्षकहरुलाई लाग्न मेरो अनुरोध छ । आज गाउँपालिकाले अवलम्बन गरेको शिक्षाको अवधारणालाई यही समाज रुपान्तरणका लागि खर्च गर्ने हो । भोलि दक्ष जनशक्ति उत्पादन भएपछि फाइदा यही पालिकालाई हुँदै समग्र नेपालको विकास गतिलाई थप साथ दिने हो । तसर्थ सबै आफ्नो आप्mनो ठाउँबाट शैक्षिक सुधारका लागि लागिपरौं भन्ने मेरो विशेष आग्रह छ ।

Author

  • जनता भ्वाइस
    जनता भ्वाइस

    View all posts
Previous Post

मौसम पूर्वानुमान : आज कुन कुन स्थानमा भारी वर्षाको सम्भावना ?

Next Post

काठमाडौं उपत्यकामा ३१ जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि

Next Post
चीनमा कोरोनाको औषधी बनेको चर्चित पेकिङ विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरुको दाबी

काठमाडौं उपत्यकामा ३१ जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि

हामी फेसबुकमा

हामी फेसबुकमा

ट्विटरमा फलो गर्नुहोला

My Tweets

सामुदायिक मिडिया प्रा.लि.

सूचना विभाग दर्ता -१८६२/०७६-७७
प्रेस काउन्सिल दर्ता -११५४/०७६-७७
मन्थली न.पा. १, रामेछाप
विज्ञापनका लागि सम्पर्क: +977-48540200
मोबाईल नं. : ९८५४०४०५८६, ९८६८३३१२३४

लेख, ब्लग वा अन्य समाचारमुलक सामग्रीका लागि: news.janatavoice@gmail.com (News)
article.janatavoice@gmail.com

हाम्रो टिम

कानुनी सल्लाहकार   : उज्वलराम घिमिरे
प्रकाशक/ सम्पादक  :   कुमार श्रेष्ठ

फेसबुकमा हामी

फेसबुकमा हामी
  • Home

© 2025 JNews - Premium WordPress news & magazine theme by Jegtheme.

No Result
View All Result
  • Home

© 2025 JNews - Premium WordPress news & magazine theme by Jegtheme.