Janata Voice
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • जनता स्पेसल
  • राष्ट्रिय समाचार
  • अर्थतन्त्र
  • विचार
  • टिभि
  • शिक्षा
  • स्वास्थ्य
  • सूचना प्रविधि
  • मनोरञ्जन
  • साहित्य
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • जनता स्पेसल
  • राष्ट्रिय समाचार
  • अर्थतन्त्र
  • विचार
  • टिभि
  • शिक्षा
  • स्वास्थ्य
  • सूचना प्रविधि
  • मनोरञ्जन
  • साहित्य
No Result
View All Result
Janata Voice
No Result
View All Result

सरकारले परीक्षा रोक्ने निर्णय गर्दा अपरिपक्वता देखाएकै हो

Kumar Shrestha by Kumar Shrestha
May 3, 2020
in शिक्षा
0
सरकारले परीक्षा रोक्ने निर्णय गर्दा अपरिपक्वता  देखाएकै हो
0
SHARES
0
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

( केशव तिमल्सिनासँग गरिएको वार्ताको सम्पादित अंश –सम्पादक)

१) यहाँ आजकाल कोरोनाले शैक्षिक सत्र २०७७ लाई एक्कासी अवरोध पु¥याएको बेला के गरिरहनु भएको छ ?

लकडाउनका सुरूवाति दिनहरूमा त पारिवारिक तथा व्यक्तिगत काममै व्यस्त भइयो । पछिल्लो अवस्थामा भने स्कूलको प्रशासनिक काममा केही व्यस्त भइएको छ । चालू शैक्षिक सत्रको शैक्षिक योजनाको काम भैरहेको छ ।

२) एस्इई, कक्षा ११ र कक्षा १२ का परीक्षा बारेमा विभिन्न व्यक्तिहरू विभिन्न प्रकारका अड्कलबाजी गरेर आआफ्नो प्रकारले रोटी सेकिरहेका छन् । लामो समयदेखि शैक्षिक संस्थाको नेतृत्व सम्हालेको व्यक्तिका नाताले तपाईंका विचारमा समस्याको सही समाधान चाहिँ के हुन सक्ला ? कृपया उपायहरू समेत बताइदिनुहोस् न ।

यस वर्षको एसईई का विद्यार्थीका लागि कारोना संक्रमण ठूलो दुर्भाग्य भएर आयो । परीक्षाको मुखमा पुगेर परीक्षा स्थगित हुनुजस्तो दुर्भाग्य विद्यार्थीका लागि अरू के हुनसक्ला र ! सरकारले पनि परीक्षा रोक्ने निर्णय गर्दा अपरिपक्वता देखाएकै हो । परीक्षा रोक्नुपर्ने अवस्था विकसित भैरहेको अगृम जानकारी पाएको सरकारले समयमै परीक्षा रोक्ने निर्णय दिनुपर्थ्यो वा आवश्यक साबधानी अपनाएर तालिका बमोजिम नै परीक्षा गराएको भए हुन्थ्यो । अब जे हुनु भैसक्यो, केही सामान्य अवस्था बनेपछि परीक्षा गर्नुपर्छ । अहिले परीक्षा नलिइकनै सर्टिफिकेट दिने हल्ला जुन आईरहेको छ, त्यो उचित बाटो होइन । यसो गर्दा जेहेन्दार विद्यार्थीको मेहनत माथि अपमान हुनुको साथै गलत संस्कारको नजिर बस्न सक्छ । अनि बिना स्कोर ११ कक्षामा कसरी भर्ना लिने स्कूलहरूले । आशा गरौँ, लकडाउन चाँडै सामान्यिकरण भएर विद्यार्थीले सहज तरिकाले परीक्षा दिन पाउनेछन् ।

तर लामो समय एसईईका परीक्षार्थी पढाइ र स्कूलसँग कनेक्ट नभएकोले यो वर्षको नतिजामा ठूलै क्षति हुने जोखिम छ । स्वअध्ययन गर्नेखालका विद्यार्थीको लागि भने यो समय बलियो तयारीको मौका समेत हो । अहिले ११ र १२ को भन्दा १० को परीक्षालाई बढी मर्का परेको जस्तो लाग्छ ।

३) लकडाउन खुल्यो नै भने पनि स्कुल, क्याम्पस, सिनेमा हल, डिपार्टमेन्टल स्टोर्स, हाटबजार र मानिसको धेरै जनसंख्या एकै स्थानमा भेलाजम्मा हुने स्थानहरू चाहिँ धेरै पछि मात्र खुलाउने भनी सरकारका जिम्मेवार मन्त्री र मानिसहरू नै भनिरहेका छन् । यो बारेमा चाहिँ यहाँको धारणा जान्न सकिन्छ कि ?

हो, स्कुल कलेज जस्ता धेरै मानिसहरू जमघट हुनुपर्ने स्थानहरू स्वास्थ्य जोखिमका हिसाबले अलि बढि संवेदनशील हुन्छन् । लकडाउन खुलेपछि भने यो ग्यापलाई अनावश्यक लम्ब्याउनु उचित हुँदैन । बरू आवश्यक साबधानी अपनाएर शैक्षिक गतिविधि र पठनपाठनलाई अगाडि बढाउनु पर्छ । धेरै भिडभाड गर्दा जोखिम हुने भएकोले थोरै थोरै विद्यार्थी बोलाएर कक्षाहरू शिफ्टमा चलाउन पनि सकिन्छ नि ! तर यहाँ त यस्ता अनेक बहानामा गर्नुपर्ने काम टार्ने र सार्ने परिपाटी पनि छ । संक्रमण व्यापक फैलिँदै गयो भने त बन्दाबन्दी थप कडा गर्नु र सिमानाहरू सिल गर्नुको विकल्पै छैन । सबैभन्दा ठूलो त जीवन हो नी ! त्यस पछि पो अरू कुरा । फेरि यो हाम्रो मात्र समस्या पनि त हैन । विश्व नै तहसनहस भएको बेला अहिले मानव सभ्यता नै संकटमा छ नी !

४) लकडाउन अझै २÷३ महिना याने कि असार÷साउन सम्म गयो भने सरकारलाई यहाँ केकस्तो व्यवहारिक सल्लाह दिनु हुन्छ ? त्यसो हुँदा शैक्षिक सत्र नै गोलमाल हुने अवस्था आउँदैन र ?

लकडाउन कति लामो हुनसक्छ भन्नेबारे ठोस उत्तर त कसैसँग छैन होला तर अहिले नेपालको परिवेश हेर्दा केही संवेदनशील स्थानहरू बाहेकका क्षेत्रमा लकडाउनलाई खुकुलो बनाउँदा हुने देखिन्छ । अहिले पनि प्रहरी र प्रशासनको आँखामा पर्ने सहरी क्षेत्रबाहेक गाउँहरूमा कहाँ कडाई छ र ? जिल्लाका नाकाहरू पूर्णरूपमा शिल गरेर आन्तरिक गतिविधिहरू खुल्ला गर्दा हुने हो । मान्छेहरू हिँड्दैमा र भेट्दैमा आफै रोग बन्ने हो र ? अन्तबाट रोग बोकेर आउने बाटो बन्द गर्ने हो भने केही फरक पर्दैन । शैक्षिक सत्रकाे सुरूवाति दिनमा पर्ने शैक्षिक क्षतीलाई त त्यसपछिका बिदाहरूको सदुपयोग गरेर वा परीक्षाहरूको संख्या घटाएर वा शैक्षिक सत्रको समाप्तिलाई केही पर धकेलेर पनि पूरा गर्न सकिन्छ । तर यथार्थमा जनजीवन सामान्य नभएसम्म पठनपाठन सुरू गर्न सक्ने अवस्था छैन र त्यस्तो जोखिम लिन कोही पनि चाहँदैन सायद ।

५) एकथरी सहरमा बस्ने, सुकिलामुकिला र खान लाउन पुग्ने भनौं न राशनपानी घरमा थुपारेर घरमा राख्नेहरू ‘प्रि क्लास’ देखि ‘एम्फिल्’ सम्मलाई अनलाइन कक्षा भनेर पूर्वाधार विनाको अत्तो न पत्तोको राग अलापिरहेका छन् । के नेपालमा अहिलेकै अवस्थामा अनलाइन कक्षा लिन सम्भव छ र ? अथवा तपाईंको शिक्षालयमा अनलाइन कक्षाका लागि कत्तिको पूर्वाधारहरू तयार गरिएका छन् ? मावि र आधारभूत तहमा रहेर कृपया नढाँटीकन भनिदिनुहोस् न ।

अनलाइन शिक्षा आफैमा प्रभावकारी र आवश्यक भए पनि हाम्रो मुलुक र समाजको लागि उपयुक्त छ भनेर म भन्दिनँ । अधिकांश विद्यार्थी र अभिभावक इन्टरनेटको पहुँचमा छैनन् । भएपनि नेपालमा इन्टरनेटको क्षमता र स्पीड कति छ सबैलाई थाहा छ । पहुँचमा हुनेका लागि यो ठीकै हो तर यसरी त हुने र नहुनेबीच विभेद भएन र ? असम्भव क्षेत्रमा पनि अनलाइन शिक्षाको बिगुलै फुक्नुचाहीँ काम गरिरहेका छौँ है भनेर कृत्रिम सकृयता देखाउन गरेझैँ लाग्छ मलाई । तर पहुँचमा छ र सम्भव छ भने यस्तो प्रविधिको प्रयोग गर्नु राम्रो कुरा हो । अनलाइनबाट शिक्षण गर्न भनेको र सुनेको जस्तो सजिलो छैन । हाम्रो सबै अभिभावकहरू अनलाइनको पहुँचमा छैनन् । त्यसमाथि आर्थिक सामाजिक र अन्य व्यवहारिक कठिनाईका कारण यस विषयमा धेरैको ध्यानै गएको छैन । तत्कालिन अवस्थामा आधारभूत तहसम्म अनलाइन शिक्षा प्रभावकारी हुने सम्भावना म देख्दिन तर मेरो स्कुल केब्स स्कूलले एसईई दिने सबै विद्यार्थीहरूलाई चाहिँ अनलाइन कक्षा संचालन गरिरहेको छ र त्यो प्रभावकारी पनि भैरहेको छ । शिक्षकहरूले अभ्यासका लागि विद्यार्थीलाई प्रश्न पठाउनुहुन्छ र विद्यार्थीले उत्तर लेखेर स्क्यान कपी पठाउँछन् । शिक्षकले परीक्षण गरेर आवश्यक फिडब्याक दिने गरेका छौँ । विद्यार्थीले पनि एक अर्काको उत्तर हेरर र शिक्षकलाई नबुझेका प्रश्न सोधेर आवश्यक अभ्यास गरिरहेका छन् । अब यही अवस्था रहिरह्यो भने चाहिँ बैशाख अन्तिमबाट सबै कक्षाका विद्यार्थीका लागि हुनेगरि उपयुक्त याेजना बनाएर अगाडी बढ्नेछौँ ।

६) एस्इई र कक्षा ११ को परीक्षा त लौ विद्यालयले तिनीहरूका आन्तरिक परीक्षाका ग्रेडहरूका आधारमा मिलाएर लेलान तर कक्षा १२ को परीक्षा त राष्ट्रिय स्तरबाटै लिनु पर्ला होइन र ? कि कक्षा १२ को परीक्षा पनि आन्तरिक ग्रेडिङ् अनुसार नै लिन मिल्छ ?

खास भन्ने हो भने त हाम्रो परीक्षा प्रणाली नै सही ट्र्याकमा छैन । वर्षभरि पढेर सिकेको ज्ञानसिप २/३ घन्टाको परीक्षाले निर्धारण गर्न सक्दैन । यहाँ त के जान्यो भन्दा पनि कचि नम्बर ल्यायो भन्ने कुरालाई महत्व दिइन्छ । मान्नुस्, कक्षा गतिविधिमा अत्यन्तै सकृय र क्षमतावान एउटा विद्यार्थी परीक्षाको समयमा बिरामी पर्यो । ऊ फेल हुन्छ र फेलकै सर्टिफिकेट थमाइन्छ । के यो जायज हो त ? यस्तो प्रकारको निर्णायक मूल्याङ्कन पद्धतिको सट्टा निरन्तर विद्यार्थी मूल्यांकनको आधारमा विद्यार्थीको स्तर निर्धारण गरिनु पर्छ । यो शिक्षा नीति बनाउने टाउकाहरूले सोच्नुपर्ने कुरा हो । सबै कक्षाको परीक्षा त आन्तरिक ग्रेडिङ प्रणालीबाटै लिनुपर्ने हो तर हाम्रोमा इमान्दारिताको अभाव छ, अनुशासन र विधिको अभाव छ । अनि संकटका बेलामा मात्रै सजिलो विधि खोजेर भएन नी ! राम्रो विधि त सँधै लागू हुनुपर्छ ।

७) दसैँसम्म पनि कोरोनाको भयावह अवस्थामा केही कमि आएन र स्कुलहरू लकडाउन मै रहिरहे भने राज्य र स्थानीय तहले के उपाय अपनाउनु व्यवहारिक हुन्छ होला ?

त्यस्तै हालत त नहोला तर भैहाल्यो भने त सामान्य अवस्थाको प्रतीक्षा गर्नु र सुरक्षित बस्नु बाहेक के उपाय होला र ! बरू तपाईँसँग उपाय भए भन्नुस् । राज्य छ, विज्ञ छन्, केही उपाय त निकाल्लान् नी ! फेरि हामीले हाम्रै तालको योजना बुनेर पनि त काम लाग्दैन । हेरौँ, जे होला ।

८) शिशु कक्षादेखि कक्षा ः ९ सम्म चाहिँ के गरी चलाउने रणनीति बनाउनु भएको छ यहाँले ? कि सरकार कै मुख ताक्नुहुन्छ ?

हामी सबै सरकारकै जनता भएकोले सरकारको कार्यक्रमको उल्टो गएर पार पक्कै लागिन्न होला । लाग्न पनि नमिल्ला । अहिले तत्काल स्कूलमै पठनपाठन खुल्ने अवस्था छैन । चाँडै नै गत वार्षिक परीक्षाको रिजल्ट निकालेर विद्यार्थीलाई पाठ्यपुस्तक उपलब्ध गराउने योजनामा छौँ । कम्तिमा विद्यार्थीले किताब पाएभने घरमै बसेर पनि स्वअध्ययन गर्न पाउँछन् । यसो गर्न अब धेरै ढिला हुँदैन । सकेसम्म अबको एकहप्ता भित्रै विद्यार्थीलाई किताब उपलब्ध गराउँछौँ र लकडाउन खुलेपछि उपयुक्त बिधिबाट भर्ना र कक्षा चलाउँछौँ ।

९) कोरोना भाइरसको प्रभाव कम हुनका लागि अझै १÷२ वर्ष पनि लाग्न सक्ने कुराहरू विज्ञहरूले गरेका छन् । यदि यस्तो अवस्था साँच्चै भयो भने के उपाय अवलम्बन गरेर यहाँ आफ्नो स्कुल खोल्नु हुन्छ ?

कुनै पनि समस्या स्थायी हुँदैन । यसको पनि चाँडै समाधान निक्लेला । कोरोना संक्रमण महिनौँ वा वर्षौँ लम्बियो भने त हाम्रो दैनिक जीवन निर्वाह नै असम्भवप्राय हुनेछ । शिक्षा भन्दा पहिलो प्राथमिकता जीन्दगी हो नी ! यस्तो अवस्थामा स्कुल खोल्ने वा नखोल्ने भन्ने विषयले कुनै महत्व राख्दैन । हाम्रो क्षेत्रमा ठूलो प्रभाव परेन भने स्कुल सञ्चालन गर्न सकिन्छ । तर शिक्षाको सवाल राष्ट्रिय सवाल भएकोले सरकारको निर्णय अनुसार नै अगाडि बढ्ने हो ।

१०) अहिले एस्इई, कक्षा ११ र १२ को परीक्षा दिने मानसिक तयारीमा बसेका परीक्षार्थीहरूको मानसिकता कस्तो होला ? शिशुदेखि कक्षा ९ सम्मका विद्यार्थीहरू घरमा के गरी बसेका होलान् ? विद्यार्थी भएर सोच्नु भएको छ कहिल्यै ? यदि यो अवस्थामा तपाईं निर्णय गर्ने स्थानमा हुनु भएकोे भए के गर्नु हुन्थ्यो होला ?

हामी अधिक समय तिनै विद्यार्थीहरूसँगै घुलित भएर बस्ने भएकोले बिद्यार्थीहरूको मानसिकतासँग हाम्रो समसोच हुनेगर्छ । विद्यार्थीको मानसिकता र चिन्ता हामीले पनि महशुष गरिरहेका हुन्छौँ । लकडाउनको केही दिन त सहज नै थियो धेरैका लागि, तर लम्बिदै गएपछि विद्यार्थीहरू पनि मोनोटोनस भएका छन् । स्कुल जान पाए हुन्थ्यो भन्ने सोचमा छन् । शिक्षकहरूको पनि त्यही अवस्था छ । तर बाध्यता यस्तो छ कि न त हामी खुल्ला हृदयले घरबाहिर जान सक्छौ न त कसैलाई विश्वास नै गर्न सक्छौँ । यस्तो अवस्थामा स्कुल पढ्न जाने कुरा सान्दर्भिक हुन सक्दैन ।

तर उनीहरू कुनै न कुनै रूपमा घरमै एडजस्ट भएर आफ्नै गतिविधि गरेर अल्मलिएका छन् । यस्तो अल्मल्लाई लम्बिँदै गयो भने यसले घातक परिणामहरू लिएर आउँछ । आशा गरौँ हामी चाँडै सामान्य जीवनमा फर्किने छौँ ।

राज्यले हालको परिस्थितिमा अनावश्यक कुरामा अल्झिने भन्दा पनि सशक्त भएर कारोना संक्रमणको बिरूद्धमा जनताको ढाल भएर उभिनुपर्छ ।

धन्यवाद

Author

  • Kumar Shrestha
    Kumar Shrestha

    View all posts
Previous Post

नेपाललाइ चार अर्ब ६८ करोड बढी अनुदान

Next Post

कोरोना संक्रमित सङ्ख्या ७५ पुग्यो ,आज मात्रै नयाँ १६ संक्रमित फेला

Next Post
ओखलढुंगामा भारतबाट फर्केर होम क्वारेन्टाइनमा बस्दा मृत्यु भएका व्यक्तिमा कोरोना नभएको पुष्टि

कोरोना संक्रमित सङ्ख्या ७५ पुग्यो ,आज मात्रै नयाँ १६ संक्रमित फेला

हामी फेसबुकमा

हामी फेसबुकमा

ट्विटरमा फलो गर्नुहोला

My Tweets

सामुदायिक मिडिया प्रा.लि.

सूचना विभाग दर्ता -१८६२/०७६-७७
प्रेस काउन्सिल दर्ता -११५४/०७६-७७
मन्थली न.पा. १, रामेछाप
विज्ञापनका लागि सम्पर्क: +977-48540200
मोबाईल नं. : ९८५४०४०५८६, ९८६८३३१२३४

लेख, ब्लग वा अन्य समाचारमुलक सामग्रीका लागि: news.janatavoice@gmail.com (News)
article.janatavoice@gmail.com

हाम्रो टिम

कानुनी सल्लाहकार   : उज्वलराम घिमिरे
प्रकाशक/ सम्पादक  :   कुमार श्रेष्ठ

फेसबुकमा हामी

फेसबुकमा हामी
  • Home

© 2025 JNews - Premium WordPress news & magazine theme by Jegtheme.

No Result
View All Result
  • Home

© 2025 JNews - Premium WordPress news & magazine theme by Jegtheme.