साउन २५, काठमाडौं ।
नजिकिँदो चाडपर्वहरुलाई ध्यानमा राख्दै नेपाल सरकारले चाडपर्व मनाउने सम्बन्धी नयाँ रणनीति सार्वजनिक गरेको छ । गत २१ गते स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जारी गरेको नयाँ रणनीति भित्र विभिन्न मापदण्ड र सीमारेखाहरु कोरिएका छन् । देशैभरका लागि कडाइका साथ जारी गरिएको सो मापदण्डमा आगामी दिनमा मनाइने पर्व तथा जात्राहरु प्रति लक्षित गरिएको छ ।
मन्त्रालयले जारी गरेको नयाँ रणनीति भित्र धार्मिक स्थलमा हुने हरेक भेला र कार्यक्रममा बढीमा २५ जनामात्रै भेला हुने व्यवस्था गर्ने बारे पुरानै नीतिलाई निरन्तरता दिएको छ भने हात मिलाउने, अंगालो मार्ने र एकअर्कालाई छोइछाई गर्ने बारे प्रतिबन्द लगाईएको छ । देवदेवीका मठ मन्दिरमा जाँदा मुर्ति तथा बार रेलिङहरुमा नछुने विषयलाई पनि मापदण्डमा उल्लेख गरिएको छ ।
अनुहारका आँखा, नाक र मुखमा विल्कुलै छुन नहुने तथा छुनै परे स्यानिटाइजर लगाएर अथवा साबुन पानीले मिचिमिची हात धोएर मात्र छुन भनिएको छ । जथाभावी रुपमा सार्वजनिक स्थलमा नथुक्न, हाच्छ्यूँ गर्दा, खोक्दा रुमाल वा टिस्यू पेपरले नाक मुख छोप्न भनिएको छ । आर्थिक लेनदेन गर्दा सकेसम्म विद्युतीय कारोबारलाई पहिलो प्राथमिकता दिन समेत मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ ।
यस्ता व्यक्तिहरुलाई सामूहिक पर्वमा निषेध –
- ज्वरो, खोकी तथा श्वासप्रश्वासको समस्या भएका व्यक्तिहरू,
- ६० वर्षभन्दा बढी उमेरका व्यक्तिहरू, १२ वर्षमुनिका बालबालिकाहरू,
- गर्भवती तथा सुत्केरी महिलाहरू,
- रोग प्रतिरोधी क्षमता कम भएका व्यक्तिहरू,
- मधुमेह, क्यान्सर, मुटुरोग, उच्च रक्तचाप, मिर्गौला र कलेजो सम्बन्धी समस्या भएका,
- दमलगायत अन्य श्वासप्रश्वास सम्बन्धी दीर्घरोग भएका व्यक्तिहरू,
- अंग प्रत्यारोपण गरेका व्यक्तिहरू,
- शरीरमा मेडिकल उपकरणहरू राखेका व्यक्तिहरू,
- हालसालै सर्जरी गरेका व्यक्तिहरू,
- तत्काल (विगत १५ दिन भित्र) सबै प्रकारका रोगको उपचारबाट निको भएका व्यक्तिहरू
आदि व्यक्तिहरुलाई चाडपर्वका मनामा सर्वजनिक स्थलहरुमा भेलाहुन सरकारले पूर्ण रुपमा निषेध गरेको जनाएको छ ।
नजिकिँदो चाडपर्व र जात्राहरुका आयोजकहरुका लागि समेत मन्त्रालयले मापदण्ड तोकेको छ । नजिकिँदो महिलाहरुको विशेष पर्व हरितालिका तीज, दशैं तथा तिहार र छठ पर्वका लागि विभिन्न ठाउँमा विभिन्न आयोजकहरुले कार्यक्रम आयोजना गर्ने भएकोले पनि ती आयोजकहरुका लागि नयाँ मापदण्ड सार्वजिनक भएको हो । जसमा आयोजकहरुले निम्न मापदण्डहरु पालना गर्न मन्त्रालयले निर्देशन दिएको हो ।
मेला पर्व आयोजकले व्यवस्थापन गर्नु पर्ने मापदण्डहरु–
- भीडभाड व्यवस्थापनका लागि पर्याप्त जनस्वास्थ्यका सुरक्षासहित तालिम प्राप्त कर्मचारी वा स्वयंसेवकहरूको व्यवस्था गर्ने,
- हात धुन साबुन पानीको पर्याप्त व्यवस्था वा स्यानीटाइजरको उपलब्धता अनिवार्य मिलाउने,
- कार्यक्रम स्थलको सरसफाई र हरेक दिन कम्तीमा दुई पटक निसंक्रमीकरण (डिस्इन्फेक्ट्) गर्ने,
- धेरै सम्पर्कमा आउने सतहहरू (रेलिङ, बार आदि), देवीदेवताका मूर्तिहरू आदि समयसमयमा सफा गर्ने,
- व्यक्तिहरू बीचको सम्पर्क कम गर्नका लागि कार्यक्रमको अवधि जतिसक्दो छोटो राख्ने
लगायतका मापदण्डहरुको निर्देशन जारी भएको हो ।
त्यस्तै,
- कार्यक्रम स्थलमा जनस्वास्थ्यका मापदण्ड र कोभिड-१९ सम्बन्धी पोस्टर पम्पलेटहरू (एसएम लगायत) पर्याप्त र अनिवार्य रूपले टाँस्ने,
- कार्यक्रमस्थलमा भौतिक दूरी कायम भए नभएको पालना गर्न संकेत चिन्हहरू बनाई सहभागीहरूलाई पालना गर्न लगाउने,
- प्रवेशद्वारमा थर्मल थर्मोमिटरले तापक्रम जाँच गर्ने र १००.४ भन्दा बढी तापक्रम भएका व्यक्तिलाई कार्यक्रममा सहभागी नगराउने,
- निजहरूलाई नजिकको स्वास्थ्य संस्थामा थप परामर्श र जाँचका लागि पठाउने, स्थानीय तहमा रहेका स्थानीय प्रशासन, स्वास्थ्य तथा अन्य सरोकारवाला निकायहरू सँग समन्वय गरी स्वास्थ्य र सुरक्षाको मापदण्ड पालना हुने गरी कार्यक्रमको उचित प्रबन्ध मिलाउने,
- कार्यक्रम स्थलमा धुम्रपान, मद्यपान र सुर्तीजन्य पदर्थहरूको सेवन पुर्ण रूपले निषेधित गर्ने,
- जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालना नगर्ने र जथाभावी थुक्ने व्यक्तिलाई स्थानीय प्रशासनले संक्रमक रोग ऐन २०२० बमोजिम कारवाही गर्ने,
- फोहोर फाल्नका लागि बिर्को (ढकनी) भएका फोहारदानीको पर्याप्त व्यवस्था मिलाउने र व्यवस्थापन गर्दा सावधानी अपनाई सुरक्षित तवरले बिसर्जन गर्ने,
- सकेसम्म प्रसाद तथा टीका वितरण नगर्ने, गर्नै परेमा प्याकेजमा स्वस्थ व्यक्तिले पंजा र ग्लोभ्स लगाएर प्याक गर्ने व्यवस्था मिलाउने र २ मिटरको भौतिक दुरी कायम गरी वितरण गर्ने,
- भीड कम गर्न स्थानीय प्रशासन र सरोकारवालाहरूसँग समन्वय गर्नसमेत मापदण्डमा उल्लेख छ ।-
