कुमार श्रेष्ठ ।
रामेछाप । जिल्लाको रामेछाप नगरपालिका वडा नं. ४ का भक्तमाया ७२ वर्षको उमेरमा नेपाली नागरिक बनेकी छिन । ७२ वर्ष लामो जीन्दगी हिमगंगाको माटोमा बिताईसकेकी उनले नेपाली नागरिकता लिएकी थिईनन । भक्तमायालाई प्रमुख जिल्ला अधिकारी अनिता निरौला नेतृत्वको टोलीले घरमै पुगेर नागरिकता दिए पछि उनि आधिकारिक नेपाली नागरिक बनेकी हुन ।
भक्तमायाले जीवनका ७२ वसन्त एक्लो जीवन काटेकी छिन । परिवारको नाममा एक बहिनि र भाई छन । भाई पनि अशक्त छन, अशक्त भाई भक्तमायालाई छाडेर छुट्टिएर बसेका छन । भक्तमाया र उनकी बहिनि मैया सँगै बस्दै आएका छन । उनको भागमा परेको थोरै खेतले केहि महिना खान त पुग्छ तर त्यसपछिका दिनमा उनकी बहिनिले बोनीबुत्तो गरेर छाक टार्दै आएकी छिन । आर्थिक अवस्था कमजोर भएका भक्तमाया एक पटक लगाएको लुगा नच्यात्ति फुकाल्दिनन । आफू वा पारिवारिक सदस्य टाठोबाठो भै दिएको भए ६० वर्षकै उमेरबाट सामाजिक सुरक्षाभत्ता लिन पाउँथिन उनले । त्यही थोरै रकम हुँदा पनि नुन भुटुनको जोहो गर्न सहजता हुने थियो उनलाई ।
जिल्ला प्रशासन कर्यालय रामेछापले शनिवारका दिन पारेर फरक क्षमता भएका २५ वर्षीय नरबहादुर माझी र ७२ वर्षीय वृद्धा भक्तमाया सुनुवारलाई घरमै पुगेर नागरिकता दियो । ७२ वर्षकी सुनुवारको यस अघि पनि नागरिकता बनाउन प्रयास गरिएपनि अन्य मानिससँग नजिक नपर्ने, मोबाइल र क्यामेरा देख्ने वित्तिकै भाग्ने भएकाले फोटो खिच्न नसक्दा सुनुवारको यस अघि नागरिकता बनाउन नसकिएको रामेछाप नगरपालिका–५ का वडा सदस्य सरोज कुमार श्रेष्ठले बताए । उनका अनुसार – ‘परिवारका सदस्य बाहेकका व्यक्तिसँग नजिक नपर्ने र मोबाइल तथा क्यामेरा देखेपछि भाग्ने भएकाले भक्तमायाको फोटा खिच्न मात्र १ वर्ष लाग्यो ।’
भक्तमायाको परिवारका सबै सदस्यहरु सुस्त मनस्थित छन । विपन्न परिवारका भएकाले नेपाल सरकारले दिँदै आएको सामाजिक सुरक्षा भत्ता समेत लिएका छैनन भक्तमायाले । सामाजिक सुरक्षा भत्ता दिलाउने उद्देश्यले यसअघि नागरिकता बनाउन धेरै प्रयास गरिए पनि बनाउन नसकिएको रामेछाप नगरपालिकाका नगर उपप्रमुख लवश्री न्यौपाने बताउँछन । न्यौपाने भन्छन– यस अघिका जनप्रतिनिधिहरूले पनि उनको नागरिकता बनाउन ताकेता भएको थियो । अहिले प्रमुख जिल्ला अधिकारी सहितको टोली आएर घरमै नागरिकता प्रदान गरिएको छ।
हिमगंगा, रामेछाप नगरपालिकाको कर्णाली भन्दा खासै फरक पर्दैन। त्यहाँ पुग्ने बाटोहरू अझै पनि गतिला छैनन । माझी र सुनुवारको नागरिकता नबन्दा उनीहरु सामाजिक सुरक्षा भत्ता लगायतका सरकारी सेवा सुविधाबाट बञ्चित भएका थिए । प्रमुख जिल्ला अधिकारीको नेतृत्वको टोली घरमै पुगेर नागरिकता प्रदान गरिएपछि भक्तमायाकी बहिनी मैया सुनुवारले खुसी व्यक्त गरिन् ।
यातायातको सहज पहुँच नहुदा उनीहरुलाई जिल्ला प्रशासन कार्यालयसम्म ल्याउन सम्भव नभएकाले शनिबारको दिन पारी घरमै पुगेर नागरिकता प्रदान गरिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी अनिता निरौलाले बताइन् । अशक्त तथा अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई सहज सेवा प्रदान गर्नु राज्यको दायित्व भएकाले फरक क्षमता भएका व्यक्ति र ७२ वर्षीय वृद्धालाई घरमै पुगेर नागरिकता प्रदान गरिएको प्रजिअ निरौलाले बताइन् । जिल्लाका अन्य पालिका तथा वडाहरुमा अशक्त तथा आपाङ्गता भएका व्यक्ति भए, घरमै गएर सेवा प्रदान गर्ने बताउँदै त्यस्ता व्यक्ति बारे जानकारी दिन पनि अनुरोध गरिन् ।
लामो प्रयासपछि फरक क्षमता भएका नगरबहादुर माझी र ७२ वर्षीय वृद्धा भक्तमाया सुनुवारलाई नागरिकता दिलाउन सफल भएको रामेछाप नगरपालिका उपप्रमुख बालकुमारी कार्कीले बताइन् । कार्कीले भनिन– हामीले पहिले देखि नै नागरिकता दिलाउन प्रयास गरेका थियौ । आज सफल भयौँ । नागरिकता प्राप्त गरेका माझी र सुनुवारलाई सामाजिक सुरक्षा भत्ता दिलाउन तत्कालै प्रक्रिया अघि बढाउछौँ ।
